Η Εξέγερση του Πολυτεχνείου το Νοέμβριο του 1973 ήταν η κορυφαία αντιδικτατορική εκδήλωση και ουσιαστικά προανήγγειλε την πτώση της Χούντας των Συνταγματαρχών, η οποία από τις 21 Απριλίου 1967 είχε επιβάλλει καθεστώς στυγνής δικτατορίας στη χώρα.
Η αντίστροφη μέτρηση ξεκίνησε στις 14 Φεβρουαρίου 1973, όταν ξεσηκώθηκαν οι φοιτητές της Αθήνας και συγκεντρώθηκαν στο Πολυτεχνείο. Ζητούσαν την κατάργηση του Ν.1347, ο οποίος προέβλεπε την υποχρεωτική στράτευση όσων ανέπτυσσαν συνδικαλιστική δράση κατά τη διάρκεια των σπουδών τους. Η αστυνομία, παραβιάζοντας το πανεπιστημιακό άσυλο, εισήλθε στο χώρο του ιδρύματος, συνέλαβε 11 φοιτητές και τους παρέπεμψε σε δίκη με την κατηγορία της «περιύβρισης αρχής». Οι 8 καταδικάστηκαν σε διάφορες ποινές, ενώ περίπου 100 άλλοι αναγκάστηκαν να διακόψουν τις σπουδές τους και να ντυθούν στο χακί.
Επτά ημέρες μετά τα πρώτα γεγονότα του Πολυτεχνείου, στις 21 Φεβρουαρίου οι φοιτητές κατέλαβαν το κτίριο της Νομικής σχολής στην Αθήνα, προβάλλοντας τα συνθήματα «Δημοκρατία», «Κάτω η Χούντα» και «Ζήτω η Ελευθερία». Η αστυνομία επενέβη και πάλι για να καταστείλει την εξέγερση, αλλά η βίαιη εκδίωξη των φοιτητών από το κτίριο της Νομικής ενίσχυσε ακόμη περισσότερο την αγωνιστικότητά τους.
Η εξέγερση που ξεκίνησε στις 14 Νοεμβρίου του 1973 επρόκειτο να αποτελέσει την κορύφωση των αντιδικτατορικών εκδηλώσεων. Το πρωί εκείνης της ημέρας οι φοιτητές συγκεντρώθηκαν στο προαύλιο του Πολυτεχνείου και αποφάσισαν την κήρυξη αποχής από τα μαθήματα, με αίτημα να γίνουν εκλογές για τους φοιτητικούς συλλόγους τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους και όχι στα τέλη του επόμενου χρόνου, όπως είχε ανακοινώσει το καθεστώς.
Ακολούθησαν συνελεύσεις φοιτητών στην Ιατρική και στη Νομική σχολή. Μάλιστα, οι φοιτητές της Νομικής εξέδωσαν ψήφισμα, με το οποίο ζητούσαν την ανάκληση των αποφάσεων της Χούντας για τη διεξαγωγή των φοιτητικών εκλογών, εκδημοκρατισμό των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, αύξηση των δαπανών για την παιδεία στο 20% του προϋπολογισμού και ανάκληση του Ν.1347 για την αναγκαστική στράτευση των φοιτητών.
Για το σκοπό αυτό άρχισε να λειτουργεί ένας ραδιοφωνικός σταθμός, αρχικά στο κτίριο του Χημικού και αργότερα στο κτίριο των Μηχανολόγων, με εκφωνητές τη Μαρία Δαμανάκη και τον Δημήτρη Παπαχρήστου. Επιπλέον, στο Πολυτεχνείο εγκαταστάθηκαν πολύγραφοι, που δούλευαν μέρα – νύχτα, για να πληροφορούν τους φοιτητές και τον υπόλοιπο κόσμο για τις αποφάσεις της Συντονιστικής Επιτροπής και των φοιτητικών συνελεύσεων. Συγκροτήθηκαν συνεργεία φοιτητών, που έγραφαν συνθήματα σε πλακάτ, σε τοίχους, στα τρόλεϊ, στα λεωφορεία και στα ταξί, για να τα γνωρίσουν όλοι οι Αθηναίοι. Στο Πολυτεχνείο οργανώθηκε εστιατόριο και νοσοκομείο, ενώ ομάδες φοιτητών ανέλαβαν την περιφρούρηση του χώρου, ξεχωρίζοντας τους ενθουσιώδεις και δημοκράτες Αθηναίους από τους προβοκάτορες.
Η πρώτη αντίδραση του δικτατορικού καθεστώτος ήταν να στείλει μυστικούς πράκτορες να ανακατευθούν στο πλήθος που συνέρρεε στο Πολυτεχνείο και να ακροβολήσει σκοπευτές στα γύρω κτίρια. Στις 16 Νοεμβρίου μεγάλες αστυνομικές δυνάμεις επιτέθηκαν εναντίον του πλήθους που ήταν συγκεντρωμένο έξω από το Πολυτεχνείο, με γκλομπς, δακρυγόνα και σφαίρες ντουμ-ντουμ. Οι περισσότεροι διαλύθηκαν. Όσοι έμειναν έστησαν οδοφράγματα ανατρέποντας τρόλεϊ και συγκεντρώνοντας υλικά από νεοανεγειρόμενες οικοδομές, και άναψαν φωτιές για να εξουδετερώσουν τα δακρυγόνα. Αργότερα, η αστυνομία έκανε χρήση όπλων, χωρίς όμως να πετύχει το στόχο της, την καταστολή της εξέγερσης.
Ο δικτάτορας Παπαδόπουλος, όταν διαπίστωσε ότι η αστυνομία αδυνατούσε να εισέλθει στο Πολυτεχνείο, αποφάσισε να χρησιμοποιήσει το στρατό. Κοντά στο σταθμό Λαρίσης συγκεντρώθηκαν τρεις μοίρες ΛΟΚ και μία μοίρα αλεξιπτωτιστών από τη Θεσσαλονίκη. Τρία άρματα μάχης κατέβηκαν από του Γουδή προς το Πολυτεχνείο. Τα δύο στάθμευσαν στις οδούς Τοσίτσα και Στουρνάρα, αποκλείοντας τις πλαϊνές πύλες του ιδρύματος και το άλλο έλαβε θέση απέναντι από την κεντρική πύλη. Η Συντονιστική Επιτροπή των φοιτητών ζήτησε διαπραγματεύσεις, αλλά το αίτημά τους απορρίφθηκε.
Ο φωτορεπόρτερ της εισβολής του τανκ στο Πολυτεχνείο
Η ιστορική φωτογραφία του Αριστοτέλη Σαρρηκώστα, του μοναδικού φωτορεπόρτερ που κατάφερε να απαθανατίσει τη στιγμή της εισόδου του τανκ στο Πολυτεχνείο, μαζί με το φιλμάκι των μόλις 35 δευτερολέπτων του Ολλανδού οπερατέρ Άλμπερτ Κουράντ, αποτέλεσαν τα αδιάσειστα ντοκουμέντα για τη διάψευση των αρχικών δηλώσεων της αστυνομίας ότι «στο Πολυτεχνείο δεν συνέβη το παραμικρό»…
«Tρεις παρά πέντε, παρά τέσσερα λεπτά, βλέπω ξαφνικά να γυρίζει ο πυργίσκος στην αντίθετη κατεύθυνση, ενώ κοίταζε την είσοδο του Πολυτεχνείου και όχι μόνο αυτό, αλλά έκανε και όπισθεν. Aμέσως μετά ανέβηκε στο απέναντι πεζοδρόμιο, φουλάρισε τις μηχανές και με όση ιπποδύναμη είχε, πήγε χτύπησε την κύρια είσοδο του Πολυτεχνείου. Δεν έπεσε αμέσως η πόρτα. Πέσανε όμως όσοι από τους φοιτητές ήταν πάνω στα κολονάκια δεξιά και αριστερά.»
» Το επικίνδυνο ήταν ότι πίσω από την πόρτα υπήρχαν πολλοί φοιτητές» τονίζει, μεταξύ άλλων, ο Αρ. Σαρρηκώστας, περιγράφοντας τη δραματική στιγμή της εισβολής του τανκ στη WebTv του Αθηναϊκού Πρακτορείου.
Οι φωτογραφίες του λίγες ώρες μετά, έκαναν τον γύρο του κόσμου, μέσω του πρακτορείου Associated Press.
Τον Μάιο του 2008 ο Αριστοτέλης Σαρρηκώστας παρασημοφορήθηκε με το μετάλλιο του Χρυσού Σταυρού του Τάγματος της Τιμής από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κάρολο Παπούλια, για τις φωτογραφίες του, στο Πολυτεχνείο.
www.sansimera.gr/
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΛΕΣΒΟΥ
Με την ευκαιρία της 43ης Επετείου της Εξέγερσης του Πολυτεχνείου την «17η Νοεμβρίου 1973», παρακαλούμε να συμμετάσχετε στις τιμητικές εκδηλώσεις που διοργανώνει ο Δήμος Λέσβου, την Πέμπτη 17 Νοεμβρίου 2016, σύμφωνα με το ακόλουθο πρόγραμμα:
Τελετάρχης έχει οριστεί ο δημοτικός υπάλληλος Kωνσταντίνος Αγκοπιάν. Όσοι επιθυμούν να καταθέσουν στεφάνι ή λουλούδια, παρακαλούνται να το δηλώσουν στον Δήμο Λέσβου στο τηλέφωνο 22510-42283 και 6973454227.
Ο Δήμαρχος Λέσβου
Σπυρίδων Γαληνός
Από την Α.Δ.Ε.Δ.Υ.
Ε.Γ. Α.Δ.Ε.Δ.Υ. ΛΕΣΒΟΥ
ΓΙΑ ΤΗΝ 43η ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΕΤΕΙΟ
ΤΗΣ ΕΞΕΓΕΡΣΗΣ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ
ΣΑΡΑΝΤΑ ΤΡΙΑ χρόνια μετά την εξέγερση της νεολαίας μας ενάντια στην ξενοκίνητη Δικτατορία και τα αιτήματα εκείνης της περιόδου είναι επίκαιρα όσο ποτέ.
Το κεντρικό σύνθημα «ΨΩΜΙ – ΠΑΙΔΕΙΑ – ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» που ενέπνευσε τους αγώνες του λαού μας, είναι και σήμερα στον πυρήνα των διεκδικήσεων του λαϊκού κινήματος και της νεολαίας.
Ο αγώνας για Δημοκρατία, για Ελευθερία και για Κοινωνική Δικαιοσύνη είναι αναγκαίος σήμερα όσο ποτέ.
Η εφαρμογή των ακραίων νεοφιλελεύθερων πολιτικών λιτότητας της Κυβέρνησης, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΔΝΤ, που έχουν ξεθεμελιώσει τα κοινωνικά δικαιώματα και τις κατακτήσεις, έχουν οδηγήσει κάτω από τα όρια της ακραίας φτώχειας το μισό και πλέον πληθυσμό της χώρας, η ύφεση της οικονομίας, η υψηλή ανεργία, η υποβάθμιση και απαξίωση των κοινωνικών αγαθών της Παιδείας, της Υγείας, της Κοινωνικής Ασφάλισης, η απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας, η φαλκίδευση των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων και ελευθεριών, η φοροεπιδρομή στα μεσαία και χαμηλά εισοδήματα, είναι απότοκα αυτών των μνημονιακών πολιτικών και απαιτείται διαρκής αγώνας για την ανατροπή τους.
Οι αντοχές της ελληνικής κοινωνίας δοκιμάζονται σκληρά από τη μακροχρόνια οικονομική κρίση καθώς τα πιο ευάλωτα και αδύναμα στρώματα της κοινωνίας επωμίζονται δυσανάλογα τα βάρη αυτών των άδικων πολιτικών, που ασκούνται τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο. Μιας κοινωνίας που διαρκώς δοκιμάζεται από τις όλο και πιο δυσβάσταχτες απαιτήσεις των δανειστών, που πρόθυμα και η σημερινή συγκυβέρνηση ΣΥ.ΡΙΖ.Α. – ΑΝ.ΕΛ., όπως και οι προηγούμενες κυβερνήσεις ΠΑ.ΣΟ.Κ. – Ν.Δ., σπεύδει να υλοποιήσει.
Το τρίτο επαχθές μνημόνιο, που αφαίρεσε την διετία 2015 – 2016 11 δις από τα λαϊκά εισοδήματα, δεν φαίνεται να τους αρκεί. Με το πρόσχημα της ρύθμισης του χρέους, ούτε συζήτηση για διαγραφή, ετοιμάζουν και νέο πακέτο μέτρων, με περαιτέρω περικοπές των συντάξεων και μεγαλύτερη φορολεηλασία στα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, με μείωση του αφορολόγητου και αύξηση των έμμεσων φόρων.
Η κρίση δεν οφείλεται στα δήθεν υπερβολικά δικαιώματα των εργαζομένων, αλλά στα υπερκέρδη των τραπεζών, στην κερδοσκοπία των χρηματιστηριακών κεφαλαίων, στην παγκοσμιοποίηση των αγορών, στο καπιταλιστικό σύστημα διακυβέρνησης, που η συντήρηση και αναπαραγωγή του απαιτεί διαρκώς όλο και περισσότερες θυσίες για τον κόσμο της εργασίας.
Η Α.Δ.Ε.Δ.Υ. πιστή στα οράματα των αγωνιστών του Πολυτεχνείου, καλεί τον λαό μας και τους εργαζόμενους στο Δημόσιο να συνεχίσουμε ανυποχώρητοι των αγώνα ενάντια σε αυτές τις καταστροφικές πολιτικές που και αυτή η Κυβέρνηση εφαρμόζει.
Η διγλωσσία, ο λαϊκισμός, το δήθεν αριστερό πρόσημο αυτών των πολιτικών δεν πρέπει να ξεγελά κανένα. Είναι μία από τα ίδια και τους πρέπει η ίδια αγωνιστική απάντηση για ανατροπή.
Καλούμε τους εργαζόμενους στο Δημόσιο να συμμετάσχουν μαζικά και αγωνιστικά στις εκδηλώσεις τιμής και μνήμης για τους ηρωικούς αγωνιστές της εξέγερσης της 17ης Νοέμβρη 1973, καθώς και στην πορεία, που θα πραγματοποιηθεί αύριο, Πέμπτη, 17 Νοεμβρίου 2016, προς την Αμερικάνικη Πρεσβεία, αλλά και στις εκδηλώσεις μνήμης σε άλλες πόλεις της χώρας.
ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ ΣΤΟΥΣ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ
ΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΜΕ ΠΙΣΤΗ, ΟΡΑΜΑ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ
ΟΔΗΓΟΥΝ ΣΤΗ ΝΙΚΗ
Από την Α.Δ.Ε.Δ.Υ.
Ε.Γ. Α.Δ.Ε.Δ.Υ. ΛΕΣΒΟΥ
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΟΕ
Διαχρονικό το μήνυμα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου
43 χρόνια συμπληρώνονται φέτος από την εξέγερση του Πολυτεχνείου το Νοέμβριο του 1973. Τα συνθήματα «Ψωμί – Παιδεία – Ελευθερία», «Εθνική Ανεξαρτησία», «Κάτω η Χούντα» που βροντοφώναξαν οι φοιτητές, η νεολαία, ο ελληνικός λαός έφεραν ξανά τη δημοκρατία στον τόπο που τη γέννησε.
Το Πολυτεχνείο, δεν είναι, απλά, μια επέτειος. Είναι ένα σταθερό σημείο αναφοράς του αγώνα για δημοκρατία, ένα διαχρονικό σύμβολο της απαίτησης για ανεξαρτησία και λαϊκή κυριαρχία. Ο ελληνικός λαός έδωσε τη μάχη ενάντια σε αυτούς που καταπατούσαν το αγαθό της ελευθερίας και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Σήμερα, που οι πολιτικές των μνημονίων έχουν οδηγήσει χιλιάδες Έλληνες στην ανεργία, την αγωνία για την καθημερινή επιβίωση και στην εξαθλίωση. Σήμερα που με τα μέτρα του 3ου μνημονίου να αποτελειώνουν ότι έχει απομείνει από τα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα κι έχουν οδηγήσει στη διάλυση της Παιδείας, της Υγείας και όλων των «πυλώνων» του κοινωνικού κράτους, ο λαός μας, με τη δύναμη που αντλεί από τον αγώνα του Νοέμβρη του 1973, παλεύει για την ανατροπή της καταστροφικής πολιτικής.
Οι Έλληνες εκπαιδευτικοί αλλά και το σύνολο των εργαζομένων με συνεπείς και συνεχείς αγώνες περιφρουρούμε τη δημοκρατία και το αγαθό της δημόσιας δωρεάν παιδείας. Συνεχίζουμε τον αγώνα αταλάντευτοι και ενωμένοι. Ο ξεσηκωμός του Πολυτεχνείου εμπνέει και καθοδηγεί τους αγώνες μας.
ΤΟ Δ.Σ.
