«Από την αυταρχική στην κοινοβουλευτική διακυβέρνηση. Μία μεγάλη δημοκρατική ευκαιρία που μπορεί να δημιουργήσουν οι εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015.»
Του Σωτήρη Χτούρη, Καθηγητή του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Υποψήφιου Βουλευτή με Το Ποτάμι στη Λέσβο – Λήμνο
Η φοβία που εξαπλώνεται σήμερα, αλλά και όπως πάντα, απέναντι στην περίπτωση ενός εκλογικού αποτελέσματος που δε θα επιτρέψει τη δημιουργία μιας αυτοδύναμης κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας συνδέεται στην Ελλάδα με την ‘αυτονόητη’ αλλά πλαστή αναγκαιότητα ενός καθεστώτος αυταρχικής πρωθυπουργικής διακυβέρνησης. Μετά τη μεταπολίτευση, από τον πρώτο διδάξαντα, το, Κωνσταντίνο Καραμανλή, μετά στον Ανδρέα Παπανδρέου και μέχρι σήμερα στον Αντώνη Σαμαρά, οι Έλληνες πρωθυπουργοί διατηρούν και αναπαράγουν την εξουσία τους με προσωπικές αποφάσεις που διαχέονται σε ένα στενό περιβάλλον πιστών πολιτικών φίλων και συμβούλων.Κυβερνώ σημαίνει σε αυτήν την περίπτωση ότι μεταφέρω τη θέληση μίας πρωθυπουργικής μονοπρόσωπης εξουσίας σε άλλα κατώτερα εκτελεστικά όργανα. Το Κοινοβούλιο και οι βουλευτές αποτελούν κυρίως ένα εργαλείο υλοποίησης και μεταφοράς ειλημμένων αποφάσεων σε νομοθετήματα και όχι το μέσο δημοκρατικής συνεργασίας. Ο πρωθυπουργός διατηρεί για το λόγο αυτό στην αρμοδιότητά του τα τμήματα του κυβερνητικού έργου που θεωρεί ζωτικής σημασίας για την πολιτική του κυριαρχία, ενώ τα άλλα τα αναθέτει στους υπουργούς που λειτουργούν κατά αναλογία με το ίδιο αυταρχικό περιοριστικό κυβερνητικό πρότυπο στα υπουργεία τους. Αυτό το είδος διακυβέρνησης συνδέεται με την αδυναμία και απροθυμία πολιτικής συνεννόησης των πολιτικών αρχηγών (πρωθυπουργών) με άλλες πολιτικές δυνάμεις, διότι έτσι διατηρούν προνόμια και ευκαιρίες πολιτικού χειρισμού και την ευελιξία στο πελατειακό πολιτικό σύστημα να προσφέρει υπηρεσίες στους πολιτικούς ‘φίλους’ και τα φίλια επιχειρηματικά συμφέροντα. Παράλληλα, το πρωθυπουργικοκεντρικό σύστημα συντηρεί ‘άθελα’ την ανικανότητα της κρατικής διοίκησης γιατί θέλει να μην είναι σε θέση να λειτουργήσει η διοίκηση χωρίς πολιτικές παρεμβάσεις και έλεγχο. Το δίλημμα αυτοδυναμία ή ακυβερνησία είναι λοιπόν ένα πλαστό δίλημμα για τη Δημοκρατία και είναι σημαντικό μόνο για όσους θέλουν να κυβερνήσουν με αυτόν τον αυταρχικό τρόπο. Είναι, όμως, επίσης, ασήμαντο για όσους προτείνουν μία ουσιαστική δημοκρατική και ανοιχτή διακυβέρνηση, στην οποία το Κοινοβούλιο θα παίζει κεντρικό ρόλο και οι βουλευτές θα είναι σημαντικοί παράγοντες στη λήψη των αποφάσεων και στη διασφάλιση της δημοκρατικής νομιμοποίησης. Το Ποτάμι με πρόταση του Σταύρου Θεοδωράκη,αρνείται υπουργικές θέσεις και τη συμμετοχή σε μία κυβέρνηση συνεργασίας που θα μοιράσει, κυρίως, την πίτα της εξουσίας. Απαιτεί, αντίθετα, τη συνεργασία των κομμάτων για την υλοποίηση των πολιτικών τους θέσεων και το μετασχηματισμό τους σε εφαρμόσιμες πολιτικές. Σε μία τέτοια περίπτωση αναγκαστικά θα οδηγηθούμε σε μία μορφή Κοινοβουλευτικής Διακυβέρνησης, στην οποία τα κόμματα που θα έχουν την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, αλλά και τα κόμματα που προσφέρουν την υποστήριξη σε μία κυβέρνηση μειοψηφίας, να είναι υποχρεωμένα να υλοποιήσουν πραγματικά τα πολιτικά τους σχέδια και προγράμματα μέσα από διαφάνεια και διαβούλευση μέσα στο Κοινοβούλιο. Μία πραγματική πολιτική επανάσταση για την Ελλάδα και μία ευκαιρία να εφαρμοστεί το Κοινοβουλευτικό σύστημα διακυβέρνησης που έχει δοκιμαστεί σε χώρες, όπως η Δανία, και που παρουσιάζουν υψηλή ανάπτυξη, υψηλή λειτουργικότητα στην κρατική διοίκηση και μηδενική πολιτική και οικονομική διαφθορά. Η συνταγματική κατοχύρωση της απλής αναλογικής, αργότερα, θα κατοχυρώσει καλύτερα αυτή τη μορφή Κοινοβουλευτικής Διακυβέρνησης.
Ο Σωτήρης Χτούρης είναι μέλος της Ευρώπης Οικολογίας που συμπλέει με Το Ποτάμι.
